LÀM SAO ĐỂ KHÔNG LẠC MẤT NHAU?

Quý phụ huynh và các em học sinh thân mến!

Trong chuyên mục “HIỂU”, ban tham vấn tâm lý đã gửi đến chúng ta một câu chuyện thật ý nghĩa. Và hôm nay, chúng ta lại tiếp tục chuyên mục này qua câu chuyện thứ hai. Câu chuyện được mang tên: “Làm sao để không lạc mất nhau?”.

Em nói với tôi:

- Con thật sự khủng hoảng! Bạn ấy đã nói những điều xấu xa, tệ hại về con!

-…

- Con cảm thấy sợ hãi mọi thứ!

-…

- Con mệt mỏi!

Tôi hiểu em.

Hai đứa chơi thân với nhau từ bé, cùng nhau lớn lên trong cái mộc mạc của mây trời tuổi thơ, trong cái đơn sơ của những cơn mưa mùa hạ, trong cái giản dị của hoa lá cỏ cây. Những ký ức về ngày thơ bé chất đầy trong tâm trí hai đứa. Hồn nhiên mà sâu thẳm… Nhìn hai đứa mỗi ngày đến lớp, về nội trú, vào căng tin, tôi như thấy lại một thời thanh xuân cùng những người bạn thân của mình. Hai đứa đã có một tình bạn đẹp và cả hai đều nghĩ nó sẽ trường tồn theo thời gian, tôi cũng nghĩ như vậy. Nhìn cách hai đứa cùng trải qua những khoảnh khắc nhớ nhà ngày đầu tiên vào nội trú, nhìn cách hai đứa giúp đỡ nhau trong học tập...Tôi thật sự tin vào một tình bạn vĩnh hằng. Người ta gọi đó là tri kỷ.

Cách đây một tháng, em nói với tôi khi tâm sự trong chuyên mục tham vấn tâm lý: “Con không hiểu sao dạo này bạn ấy hay giận con? Con không biết. Con cảm thấy rất nặng nề!”. Tôi bắt đầu quan sát hai đứa, không đi cùng nhau, không chí chóe trong giờ ra chơi, mỗi đứa một góc khiến tôi cảm giác sân trường rộng mênh mông. Mỗi chiều tôi đối diện với bao nỗi trăn trở: Hai đứa sẽ về nội trú như thế nào? Học hành ra sao khi không còn đồng hành với nhau nữa? Khi giáp mặt nhau thì hai đứa sẽ hành xử như thế nào? ... “Bạn ấy bảo con giờ đã nổi trội, điểm số đã cao, bao nhiêu bạn bè vây quanh. Bạn ấy còn bảo con trở thành học trò ngoan trong mắt thầy cô. Còn bạn ấy, điểm thấp, hay bị phê bình vì không tập trung trong giờ học, hay nói chuyện riêng…Con không hiểu vì sao bạn ấy lại như vậy?”.

Và em buồn!

Em càng buồn hơn khi nghe bạn bè xì xầm với nhau về những điều bạn ấy nói về em. Nghe người bạn từng rất thân thiết với mình nói những lời không tốt về mình có lẽ là một cú sốc rất lớn. Và em thật sự rất sốc. Em trở nên ít nói và ngại tiếp xúc với người khác. Em cũng không còn chăm xung phong phát biểu xây dựng bài. Em không còn xông xáo trong những hoạt động của lớp. Em cũng ngại chỉ bài các bạn yếu hơn. Em cảm thấy mất niềm tin, thấy mình sai trái, thấy mình buồn cười và đủ mọi lý do để em không còn là chính em nữa…Em nói với tôi: “Con đã làm gì sai???”

Tôi hiểu những băn khoăn và vấn đề của các em. Các em ở độ tuổi này, cảm xúc cùng tất cả những suy nghĩ đều chưa thể chín chắn, chưa thể trọn vẹn như những người trưởng thành. Tâm tư các em còn chênh vênh giữa người lớn và trẻ con. Các em lại không biết bày tỏ những suy nghĩ của mình một cách trọn vẹn nhất đối với bạn bè. Và các em cũng không thể hiểu người khác và kể cả chính mình. Vì vậy cho nên, hai đứa dần dần lạc mất nhau trong khoảng không của sự chênh vênh ấy. Không cảm thấu, không tỏ bày, khoảng cách dần dần xa nhau, để khi nhìn lại thì đã “lạc mất nhau rồi”. Những mối quan hệ bạn bè vì vậy mà tan vỡ, vô phương níu kéo. Chưa nói đến chuyện nó trở nên tệ hại hơn khi  các em làm điều sai trái đối với bạn mình - đem những tâm sự thầm kín riêng tư trước đây nói cho bạn khác nghe. Và tổn thương, day dứt nhau là điều không thể tránh khỏi. Em đã không hiểu bạn và bạn cũng không hiểu em. Em càng học giỏi, càng nổi trội, thì bạn càng tủi thân, càng thấy mình kém cỏi. Tuy vậy, học giỏi không phải là lỗi của em và càng không phải là lỗi của bạn. Có chăng là chúng ta chưa thật sự mong muốn bày tỏ với nhau. Và chúng ta chưa có những kỹ năng để giải quyết những xung đột âm thầm. Những xung đột ấy như một vết đứt gãy trong lòng đất. Chúng ta cứ để nó trôi qua dần trong trạng thái chấp nhận những mặc định có thể còn chưa đúng đắn của bản thân về vấn đề mình đang gặp phải. Và rồi tình cảm bạn bè không đủ sức hàn gắn những vết đứt gãy, cuối cùng rơi vào tình trạng hiện tại như một tất yếu.

Tôi đã từng trò chuyện với một học sinh khủng hoảng tâm lý nghiêm trọng khi em ấy không thể ngăn cản bạn làm những chuyện sai lầm. Em ấy tự trách mình sao không thể hiểu bạn, sao không thể nhìn thấy những bất an, những nỗi buồn trong đôi mắt bạn. Em ấy ray rứt và rơi vào trạng thái tâm lý tiêu cực: cảm thấy mình ngu ngốc, cảm thấy mình vô dụng, cảm thấy mình nông cạn…Và rồi em ấy mất niềm tin sâu sắc vào chính bản thân mình. Những ngày lên lớp trở nên buồn bã, tan hoang. Những tiếng cười không đủ khỏa lấp nỗi ân hận, những lời động viên không thể giúp em ấy tha thứ cho chính mình. Em ấy trôi đi trong cảm xúc tiêu cực ấy cho đến một ngày tôi đã giúp em ấy tự nhìn thấy chính những điều ám ảnh mình, em ấy tự nhìn thấy những xúc cảm âm thầm của chính mình. Tôi đã giúp em ấy “soi gương” tâm hồn mình để hiểu rõ hơn. Và chính em ấy - chứ không phải ai khác - sẽ quyết định những suy nghĩ của mình trong hiện tại và tương lai. Khi thật sự đối diện, em ấy dần dần học được cách tin vào chính mình và vượt qua khủng hoảng trước đó…

Các em thân mến!

Để chúng ta không “lạc mất nhau” trong thế giới mênh mông, rộng lớn này; để chúng ta không cô đơn, không thấy mình trở nên xa lạ đối với những người mình đã từng quen thân; để chúng ta không chông chênh và âm thầm một mình đối diện với biết bao điều bất an, sợ hãi; chúng ta hãy mở lòng mình với bạn bè. Trước những hiểu lầm, hãy trực tiếp đối diện với nhau, cũng như trực tiếp đối diện với chính mình. Nếu còn trân trọng một người bạn, một mối quan hệ, chúng ta hãy dành cho nhau những lời giải thích xuất phát từ một trái tim chân thành. Đừng e ngại, đừng trốn tránh! Càng đối diện chúng ta sẽ càng mạnh mẽ, càng trưởng thành. Cuộc sống sẽ vô cùng hạnh phúc khi chúng ta không để lạc mất nhau. Xây dựng một tình bạn đẹp thật sự rất khó khăn. Cho nên, chúng ta dù bất cứ giá nào, trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng hãy trân trọng nó. Hãy cho bạn cơ hội để được thổ lộ, được giải thích. Và cũng hãy cho chính bản thân mình những điều tương tự như vậy.

Khi ấy, tâm hồn chúng ta sẽ đẹp hơn.

Bởi tình bạn cao quý ở chỗ sẽ giúp con người sống bao dung, vị tha hơn! Em hãy tin rằng, khi em đối diện với bạn và bằng một cách chân thành nhất, mỉm cười với bạn…Chắc chắn, em sẽ nhận lại được nụ một cười!

Tôi tin là như vậy!

                                                            Nguyễn Khuyến, 2/10/2019

                                                              Giáo viên phụ trách

                               Phan Thị Mỹ Huệ